Schemes for Women समाजाच्या प्रत्येक घटकाचा आर्थिक विकास होणे अत्यावश्यक आहे. महिलांचा आर्थिक सशक्तीकरण हा देशाच्या प्रगतीसाठी अत्यंत महत्त्वाचा आहे. महिलांना आर्थिकदृष्ट्या स्वावलंबी बनवण्यासाठी भारत सरकारने आणि विविध वित्तीय संस्थांनी अनेक बचत व गुंतवणूक योजना सुरू केल्या आहेत.
या योजनांमुळे महिलांना सुरक्षितता, चांगला परतावा आणि भविष्यासाठी आर्थिक पाठबळ मिळते. खालील माहितीमध्ये महिलांसाठी उपलब्ध असलेल्या काही प्रमुख योजनांचा(Schemes for Women)सविस्तर आढावा घेतला आहे.
Schemes for Women महिलांसाठी बचत व गुंतवणूक योजना
१. सुकन्या समृद्धी योजना (Sukanya Samriddhi Yojana)
सुकन्या समृद्धी योजना ही मुलींच्या शिक्षण व भविष्यासाठी केंद्र सरकारने सुरू केलेली एक विशेष बचत योजना आहे. “बेटी बचाओ, बेटी पढाओ” या अभियानाचा भाग म्हणून ही योजना राबवली जाते.
वैशिष्ट्ये
- खाते उघडण्याची अट: मुलगी जन्मल्यानंतर तिच्या नावाने पालक किंवा पालकत्व असलेली व्यक्ती खाते उघडू शकते.
- गुंतवणुकीची मुदत: मुलीच्या वयाच्या १० वर्षांपर्यंत खाते उघडता येते. खाते उघडल्यानंतर १४ वर्षे नियमित गुंतवणूक करावी लागते.
- व्याजदर: सध्या या योजनेवर ८.२% वार्षिक व्याजदर लागू आहे.
- कर लाभ: या योजनेतील गुंतवणूक, मिळणारे व्याज आणि मॅच्युरिटी रक्कम सर्व Tax-free आहेत. (Income Tax Act 80C अंतर्गत)
- किमान गुंतवणूक: दरवर्षी किमान ₹२५० आणि जास्तीत जास्त ₹१.५ लाख गुंतवता येतात.
- मॅच्युरिटी: खाते उघडल्यानंतर २१ वर्षांनी किंवा मुलीच्या लग्नाच्या वेळी (किमान १८ वर्षे पूर्ण झाल्यावर) संपूर्ण रक्कम मिळते.
फायदे
- मुलीच्या शिक्षण व विवाहासाठी मोठी रक्कम सहजपणे उपलब्ध होते.
- सुरक्षितता आणि सरकारची हमी.
- चक्रवाढ व्याजाचा लाभ.
मोफत मराठी बातम्यांसाठी आमचा ग्रुप जॉईन करा
२. महिला सन्मान बचत प्रमाणपत्र (Mahila Samman Savings Certificate)
महिला सन्मान बचत प्रमाणपत्र ही फक्त महिलांसाठी केंद्र सरकारने सुरू केलेली अल्पकालीन बचत योजना आहे. महिलांना आर्थिकदृष्ट्या सक्षम बनवणे हा या योजनेचा मुख्य उद्देश आहे.
वैशिष्ट्ये
- गुंतवणुकीची मुदत: २ वर्षे.
- किमान गुंतवणूक: ₹१,०००.
- कमाल गुंतवणूक: ₹२,००,०००.
- व्याजदर: ७.५% निश्चित वार्षिक व्याज मिळतो.
- रक्कम काढण्याची सुविधा: १ वर्ष पूर्ण झाल्यावर ४०% रक्कम काढता येते.
- सुरक्षितता: ही योजना पूर्णपणे सरकारद्वारे चालवली जाते, त्यामुळे गुंतवणूक सुरक्षित आहे.
- अर्ज करण्याची अंतिम तारीख: ३१ मार्च २०२५ पर्यंत खाते उघडता येईल.
फायदे
- महिलांना अल्पकालीन आणि चांगल्या व्याजदराने बचतीची संधी.
- कोणत्याही वयोगटातील महिला किंवा मुली या योजनेचा लाभ घेऊ शकतात.
- अकस्मात गरज पडल्यास रक्कम काढण्याची लवचिकता.
३. राष्ट्रीय बचत प्रमाणपत्र (NSC)
राष्ट्रीय बचत प्रमाणपत्र ही केंद्र सरकारची एक लोकप्रिय आणि सुरक्षित बचत योजना आहे. ही योजना सर्वांसाठी खुली असली तरी महिलांसाठीही ती उत्तम पर्याय ठरते.
वैशिष्ट्ये
- मुदत: ५ वर्षांची निश्चित मुदत.
- किमान गुंतवणूक: ₹१,००० पासून सुरू.
- व्याजदर: सध्या सुमारे ७.७% निश्चित वार्षिक व्याज मिळते.
- कर लाभ: ८०सी अंतर्गत कर सवलत मिळते.
- सुरक्षितता: सरकारी हमी असल्यामुळे गुंतवणूक पूर्णपणे सुरक्षित.
फायदे
- मध्यम कालावधीसाठी सुरक्षित गुंतवणूक.
- नियमित व्याज आणि मॅच्युरिटीवर एकरकमी रक्कम.
- महिलांना कर बचतीसाठी योग्य पर्याय.
सातबाऱ्यामध्ये चूक झाली आहे..? चूक अशी करा दुरुस्त
४. पोस्ट ऑफिस मासिक उत्पन्न योजना (Post Office Monthly Income Scheme)
महिलांना मासिक उत्पन्नाची गरज भासते, अशा वेळी पोस्ट ऑफिस मासिक उत्पन्न योजना उपयुक्त ठरते. ही योजना नियमित मासिक उत्पन्न मिळवण्यासाठी डिझाइन करण्यात आली आहे.
वैशिष्ट्ये
- मुदत: ५ वर्षे.
- किमान गुंतवणूक: ₹१,०००.
- कमाल गुंतवणूक: एकल खात्यासाठी ₹९ लाख, संयुक्त खात्यासाठी ₹१५ लाख.
- व्याजदर: सध्या ७.४% वार्षिक व्याज मिळते.
- मासिक व्याज: दरमहा व्याज खात्यात जमा होते.
फायदे
- महिलांना नियमित मासिक उत्पन्नाचा स्रोत.
- निवृत्त किंवा गृहिणी महिलांसाठी उत्तम पर्याय.
- सरकारची हमी.
५. पब्लिक प्रॉव्हिडंट फंड (PPF)
पब्लिक प्रॉव्हिडंट फंड ही दीर्घकालीन बचत योजना आहे. महिलांसाठी ही योजना सुरक्षितता, कर लाभ आणि चक्रवाढ व्याजाचा उत्तम पर्याय आहे.
वैशिष्ट्ये
- मुदत: १५ वर्षे.
- किमान गुंतवणूक: ₹५०० दरवर्षी.
- कमाल गुंतवणूक: ₹१.५ लाख दरवर्षी.
- व्याजदर: सध्या ७.१% वार्षिक व्याज मिळते.
- कर लाभ: गुंतवणूक, व्याज आणि मॅच्युरिटी रक्कम सर्व Tax-free आहेत.
फायदे
- दीर्घकालीन सुरक्षित बचत.
- चक्रवाढ व्याजामुळे मोठी रक्कम तयार होते.
- महिलांसाठी निवृत्ती, मुलांच्या शिक्षण किंवा आपत्कालीन गरजांसाठी योग्य.
इतर पर्याय(Schemes for Women)
महिलांसाठी विशेष मुदत ठेव (महिला एफडी)
- बँका आणि एनबीएफसीकडे महिलांसाठी विशेष एफडी योजना उपलब्ध आहेत.
- सामान्य एफडीपेक्षा ०.२५% जास्त व्याज मिळते.
- सुरक्षित आणि स्थिर परतावा.
म्युच्युअल फंड SIP
- दरमहा थोडी रक्कम गुंतवून दीर्घकालीन चांगला परतावा मिळवता येतो.
- जोखीम स्वीकारू शकणाऱ्या महिलांसाठी योग्य.
सोन्यात गुंतवणूक
- डिजिटल गोल्ड, गोल्ड ईटीएफ किंवा सॉव्हरेन गोल्ड बाँडमध्ये गुंतवणूक करता येते.
- सुरक्षितता आणि किंमत वाढीचा लाभ.
Schemes for Women महिलांसाठी गुंतवणुकीचे महत्त्व
- आर्थिक स्वावलंबन: बचत व गुंतवणुकीमुळे महिलांना कोणत्याही परिस्थितीत स्वतःच्या पायावर उभे राहता येते.
- कौटुंबिक सुरक्षितता: मुलांच्या शिक्षण, विवाह, आरोग्य यासाठी निधी तयार करता येतो.
- आपत्कालीन निधी: अचानक येणाऱ्या आर्थिक संकटांना तोंड देण्यासाठी बचत उपयुक्त ठरते.
- निवृत्ती नियोजन: वृद्धापकाळात नियमित उत्पन्नाचा स्रोत मिळतो.
Schemes for Women योजना निवडताना लक्षात ठेवावयाच्या गोष्टी
- उद्दिष्ट ठरवा: शिक्षण, विवाह, निवृत्ती, आपत्कालीन निधी यासाठी वेगवेगळ्या योजना निवडा.
- जोखीम समजून घ्या: सरकारी योजना सुरक्षित असतात, तर म्युच्युअल फंड, शेअर बाजारात जोखीम असते.
- गुंतवणुकीची मुदत: अल्पकालीन, मध्यमकालीन आणि दीर्घकालीन उद्दिष्टांनुसार योजना निवडा.
- कर लाभ: कर बचतीसाठी ८०सी अंतर्गत लाभ मिळवता येतो.
Schemes for Women महिलांसाठी उपलब्ध असलेल्या विविध बचत आणि गुंतवणूक योजना त्यांना आर्थिकदृष्ट्या सक्षम बनवतात. सुकन्या समृद्धी योजना, महिला सन्मान बचत प्रमाणपत्र, राष्ट्रीय बचत प्रमाणपत्र, पोस्ट ऑफिस मासिक उत्पन्न योजना, आणि पब्लिक प्रॉव्हिडंट फंड या योजना महिलांच्या विविध गरजांसाठी उपयुक्त ठरतात.
Schemes for Women प्रत्येक महिलेने आपल्या गरजा, उद्दिष्टे आणि आर्थिक स्थिती लक्षात घेऊन योग्य योजना निवडावी. बचत आणि गुंतवणुकीच्या माध्यमातून महिलांनी आर्थिक स्वावलंबनाचा मार्ग स्वीकारावा, हीच काळाची गरज आहे.
विविध सरकारी जॉब, योजना, GR यांची माहिती मिळविण्यासाठी येथे रजिस्टर करा
आमचे लेख मिळवण्यासाठी फॉलो करा : फेसबुक | टेलिग्राम | ट्विटर | इन्स्टाग्राम | YouTube
आपल्या माहिती असायलाच हवी YouTube channel नक्की भेट द्या.
कायदे विषयक माहिती पुस्तके, PDF, GR मिळवण्यासाठी टेलिग्राम चॅनल जॉइन करण्यासाठी येथे क्लिक करा.
व्हिडिओ पाहण्यासाठी खालील लिंक वर क्लिक करा