Death Will मृत्युपत्र म्हणजे काय?
एखाद्‍या व्यक्तीने, त्याच्या मालकीच्‍या संपत्तीचे वाटप त्याच्या मृत्युनंतर, कसे व्‍हावे याबाबत लेखी स्‍वरूपात घोषित केलेली इच्छा म्हणजे मृत्युपत्र (Death Will). भारतीय वारसा कायदा, १९२५, कलम- २ (ह) अन्वये मृत्युपत्र-इच्छापत्राची व्याख्या खालील प्रमाणे दिलेली आहे.
“मृत्युपत्र म्हणजे मृत्युपत्र करणार्‍या व्यक्तीने, त्याच्या मृत्युनंतर त्याच्या सर्व प्रकारच्या मालमत्तेची विल्हेवाट कशी लावावी यासंबंधीची कायदेशीर पध्‍दतीने घोषित केलेली इच्छा होय’’
येथे क्लिक पहा कोण करू शकते मृत्यूपत्र
मृत्युपत्र एक असा दस्‍तऐवज आहे जो मयत व्‍यक्‍तीच्‍या इराद्याचीकिंवा इच्‍छांची अंमलबजावणी करण्यासाठी, त्याच्या मागे जिवंत असलेल्‍या व्‍यक्‍तींना दिला जातो. Death Will म्हणजे मयत व्‍यक्‍तीची शेवटची इच्छा असते. मृत व्यक्तीचा असा इरादा, त्याच्या इच्छेनुसार अत्यंत आदराने आणि पवित्रतेने अंमलात आणला गेला पाहिजे.मृत्‍युपत्राकडे सामान्य दस्तऐवजांपेक्षा वेगळा विशिष्‍ट दस्‍तऐवज म्हणून बघितले जावे. मृत्युपत्र एक असे घोषणापत्र आहे की ज्‍याव्‍दारे मृत्युपत्र करणार्‍याने त्याच्या मृत्युनंतर करण्‍यात येणार्‍या व्‍यवस्‍थेची इच्छा व्यक्त केलेली असते.
मृत्युपत्र (Death Will) करणे आवश्यक आहे काय?
कायद्याने मृत्युपत्र करणे आवश्यक नाही, पण भविष्यात आपल्याच वारसदारांमध्ये भांडणे होऊन त्यांचे संबंध बिघडू नयेत म्हणून Death Will करणे केव्हाही चांगले. एकदा माणूस मयत झाल्‍यावर त्याचे वारस कसे वागतील हे सांगता येत नाही. त्‍याने मृत्युपत्र केलेले असल्‍यास अशा भांडणाची शक्यता कमी होऊ शकते.
येथे क्लिक पहा कोण करू शकते मृत्यूपत्र
माणूस आयुष्यभर अधिकाधिक संपत्ती मिळवण्याच्या मागे असतो, काही ठिकाणी तो नामांकनदेखील करतो, पण तेवढेच पुरेसे नसते. माणूस मयत झाल्‍यावर त्याच्या संपत्तीची त्याच्या इच्छेप्रमाणे विभागणी करण्याचे काम Death Will करते. त्याचप्रमाणे ज्यांना त्या संपत्तीतील हिस्सा मिळणार असतो त्यांचेही काम सोपे होते आणि कायदेशीर कामाला लागणारा वेळही वाचू शकतो.
हिंदू धर्मिय व्‍यक्‍तीच्‍या मृत्युपत्राबाबत (Death Will) कायदेशीर तरतुद काय आहे?
- भारतीय वारसा कायदा, १९२५.
- भारतीय वारसा कायदा १९२५, भाग ६ मध्‍ये कलम ५७ ते १९० अन्वये मृत्युपत्राबाबत (Death Will) तरतुदी दिलेल्‍या आहेत.
- भारतीय वारसा कायदा १९२५, कलम- २ (एच) अन्वये मृत्युपत्राची व्याख्या दिली आहे.
- भारतीय वारसा कायदा १९२५, कलम ५७ म्हणजे हिंदू विल्‍स एक्‍ट, १८७० च्या कलम २ ची पुनरावृत्ती आहे.
- भारतीय वारसा कायदा १९२५, भारतातील सर्व धर्मियांना म्हणजे हिंदु, ख्रिश्चन, पारशी, अँग्लो इंडियन्स इत्‍यादिंना लागू होतो. हिंदू या संज्ञेमध्ये बौद्ध, शिख, जैन, ब्राम्‍होसमाजी, आर्यसमाजी, नंबुद्री, लिंगायत यांचाही समावेश होतो व या सर्वांना हा कायदा अंशत: लागू पडतो.
येथे क्लिक पहा कोण करू शकते मृत्यूपत्र
मुस्लिम धर्मिय लोकांना भारतीय वारसा कायदा, १९२५ लागू आहे काय?
मुस्लिम धर्मिय लोकांना हा कायदा पूर्णपणे लागू पडत नसला तरी प्रोबेट, लेटर्स ऑफ एडमिनिस्ट्रेशन इ. साठी लागू आहे. जेथे व्यक्तीगत कायद्यानुसार वारसासंबंधी प्रश्न निर्माण होत नाहीत तेथे मृत्युपत्रासाठी भारतीय वारसा कायदा १९२५ च्या तरतुदी लागू होतात. मुस्लिम धर्मीयाने मुस्लीम कायद्यानुसार आपले मृत्युपत्र केले असेल तरच ते परिणामक्षम मृत्युपत्र ठरते. मुस्लिम व्यक्तीस स्वतःच्या संपत्तीच्या फक्त १/३ भागाची व्यवस्था मृत्युपत्रान्वये करता येते.
हे वाचले का?
- Zero FIR म्हणजे काय?
- वाहतूक पोलिसांना गाडीची चावी काढण्याचा अधिकार आहे का….?
- पोलिस पाटील म्हणजे गावातील चालते बोलते गृह खाते.
- वीज ग्राहकांचे अधिकार चला समजून घेऊया
आमचे लेख मिळवण्यासाठी फॉलो करा : फेसबुक | टेलिग्राम | ट्विटर | इन्स्टाग्राम | YouTube
आमच्या YouTube channel माहिती असायलाच हवी नक्की भेट द्या.
कायदे विषयक माहिती पुस्तके, PDF, GR मिळवण्यासाठी टेलिग्राम चॅनल जॉइन करण्यासाठी येथे क्लिक करा.
व्हिडिओ पाहन्यायासाठी येथे क्लिक करा